Meerdere verschuivingen in de Bouw- & installatiesector

In het verleden zijn het aantal fusies en overnames in de bouw voornamelijk gedreven door bedrijven in de bouwmaterialenindustrie. In deze subsector kunnen meer schaalvoordelen behaald worden, doordat in de productie van bouwmaterialen eenvoudiger geïndustrialiseerd kan worden. Industrialisering in de vorm van investeringen in fabriekshallen, machinepark en robotisering. Dit blijkt uit het relatief grote aandeel van grote producenten. In 2022 heeft ca. 12% van de bedrijven in de bouwmaterialenindustrie meer dan 50 werkzame personen, waar dit in de gehele bouw en installatie minder dan 3% is.

In de laatste jaren wordt de groei van het aantal fusies en overnames voornamelijk gedreven door gespecialiseerde bouwbedrijven zoals installateurs en onderhoudsbedrijven.

Energietransitie

Zoals vastgelegd in o.a. de GreenDeal, is gezegd dat de Europese Unie in 2050 klimaatneutraal moet zijn. Ook de convenant Schoon Emissieloos Bouwen (SEB), welke in 2023 is getekend, onderbouwd de energietransitie met een routekaart om in 2030 emissieloos te bouwen. Hierdoor verschuift de focus van nieuwbouw naar duurzaam en circulair onderhoud en installatie. Eén van de duurzaamheidsmaatregelen om dit te bewerkstelligen is dat het na 2026 enkel nog is toegestaan hybride elektrische warmtepompen te installeren.

Circulair & Prefab

Door het aanhoudende grondstoffentekort neemt de vraag naar circulair installeren toe. Veel producten worden prefab geproduceerd om de levensduur te verlengen, ook met aandacht voor herbruikbaarheid en demontage. Prefab is in opkomst binnen de bouw- en installatiesector. Geprefabriceerde producten zijn voor-gemonteerd waardoor ze tijd en energie besparen. Dit werkt kosten efficiënt omdat er minder installateurs nodig zijn en installateurs minder kans op fouten hebben. Zeker met het personeelstekort is dit een belangrijke ontwikkeling.

Macro-economisch

In oktober 2023 is het aantal faillissementen verdubbeld tot 62 t.o.v. 30 in september in de bouw- en installatiebranche. Dit gaat vooral om bedrijven uit de burgerlijke en utiliteitsbouw, o.a. doordat zij belastingen en coronasteun niet kunnen terugbetalen. De betaalbaarheid van koopwoningen voor starters verbeterd in het derde kwartaal van 2023 door gedaalde huizenprijzen en sterke loongroei. De netto hypotheeklasten van starters als percentage van het besteedbaar inkomen is het in het derde kwartaal van 2023 gedaald van 31,8% naar 30,4%. Nog steeds ligt dit boven het langjarig gemiddelde van 25%. Volgens ING staat de bouw- en installatiebranche een krimp van 2,5% te wachten in 2024. Dit is o.a. gebaseerd op forse daling in het aantal verkochte nieuwbouwwoningen en een afname in het aantal vergunde nieuwbouwwoningen.

Zoals hiervoor benoemd wordt verwacht dat de groei van het aantal fusies en overnames in de gespecialiseerde bouwbedrijven zoals onderhoud- en installatiebedrijven zal toenemen. Dit wordt gedreven doordat dit een stabiele kasstroom is voor investeerders door de energietransitie, ook zijn grotere onderhoudsbedrijven aantrekkelijker voor corporaties voor lange termijn onderhouds- en verduurzamingscontracten. Ondanks dat er weinig tot geen schaalvoordelen te behalen zijn, rendeert het voor Private Equity partijen om onderhoudsbedrijven aan elkaar te koppelen door middel van buy-and-build.

Koplopers in digitalisering in de bouw en installatie sector zijn interessante overnamekandidaten. Daar tegenover staat dat de transparantie hierdoor toeneemt en dit verdere versnippering kan veroorzaken. Ook zijn bedrijfsspecifieke software-investeringen lastig te waarderen.

De verschuiving van traditioneel bouwen naar geïndustrialiseerd en prefab bouwen zorgt voor meer afhankelijkheid van specifieke toeleveranciers. Om leveringszekerheid van deze specifieke producten te bewerkstelligen gaan bouwbedrijven sneller zelf deze (prefab)bouwmaterialen produceren of nemen zij een toeleverancier over.

Alles bijeengenomen lijkt het erop dat de bouwtrends zoals de groeiende onderhoudsmarkt en industrialisatie overnames zal blijven stimuleren. Naar verwachting zijn dit langdurige trends ter bevordering van het aantal fusies en overnames van bouwbedrijven.